SON DAKİKA: Çin gözünü kararttı! Tayvan’ı abluka altına aldı
Haberi Paylaşmayı Unutmayın
Haftalardır konuşulan dedikodu Salı günü gerçeğe dönüştü, uçuş sitesi flightradar.com’da yüz binlerce insanın takip ettiği uçak Tayvan’ın başkenti Taipe’ye iniş yaptı.
ABD, tam çeyrek asır sonra Tayvan’a en üst düzey destek veriyor. ABD Başkanı ve başkan yardımcısından sonra protokolde üçüncü sırada yer alan ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’yi taşıyan SPAR19 uçağı, Salı günü yerel saatle 22.44’te Songşan Havalimanı’na teker koydu.
İlk ziyaretini Tayvan parlamentosuna gerçekleştiren 82 yaşındaki Demokrat Parti’li siyasetçi, beraberindeki heyetle balkondan gazetecilere el salladı. Nancy Pelosi, ardından Tayvan lideri Tsai Ing-wen’le bir araya geldi.
Son 25 yıldır adayı ziyaret eden en kıdemli Amerikalı siyasetçi olan Pelosi, Tsai ile görüşmesinde Tayvan’ı yüzüstü bırakmayacaklarını söyledi, heyeti ve kendisinin sarsılmaz dostluklarını su götürmez bir şekilde göstermek için Tayvan’da olmaktan gurur duyduklarını vurguladı. ABD’li politikacı, “Şimdi ABD’nin Tayvan’la dayanışması hiç olmadığı kadar can alıcı. Ve bugün adaya getirdiğimiz mesaj bu” dedi.
Tayvan lideri Tsai Ing-wen ise, Nancy Pelosi’ye tereddütsüz desteği için içten teşekkür edip Temsilciler Meclisi Başkanı’nın ülkesinin en sadakatli dostlarından biri olarak saydı. Tsai, Rusya’nın Ukrayna’yı işgaline atıfta bulunup “Tayvan geri adım atmayacak” diye konuştu.
Tsai Ing-wen, Pelosi’ye Tayvan’ın en yüksek ödüllerinden biri olan Uğurlu Bulutlar Nişanı’nı özel şeridiyle birlikte verdi veikili eğilerek birbirlerini selamladı.
23 milyon nüfuslu Tayvan, yıllardır muhtemel bir Çin işgalinin korkusuyla yaşıyor. Güney Asya’daki ada, Çin’in en hassas bölgesel sorunu. Pekin yönetimi, Tayvan’ı ayrı bir ülke olarak tanımıyor ve parçası olarak görüyor.
Nancy Pelosi’nin ziyaretine şiddetle karşı çıkan Çin, Pekin’deki ABD Büyükelçisi’ni Dışişleri Bakanlığı’na çağırdı ve Washington’ı protesto etti.
HER YÖNDEN ABLUKA
Çin ordusu ise, SPAR19 uçağının Malezya’dan Tayvan’a doğru yola çıkmasıyla jetlerini adanın etrafına gönderdi. Global Times gazetesi, Çin’e ait uçak gemileri Liaoning ve Shandong’un da bulundukları limandan ayrılarak Tayvan’a doğru seyretmeye başladığını yazdı.
Çin ordusu, Tayvan etrafında üç gün sürecek tatbikatına bugün başladı. Çin ve Tayvan arasındaki Tayvan Boğazı, uluslararası medya tarafından dünyanın en tehlikeli noktası olarak tanımlanıyor.
Adanın çevresindeki Çin tatbikatları, Tayvan’ın tamamen abluka altına alınması anlamına geliyor. BBC, Çin ordusunun halihazırda adayı hava ve deniz ablukasıyla çevrelediğini bildiriyor.
BBC’nin Çin muhabiri Stephen McDonell, resmi medya tarafından yayınlanan tatbikat haritasını sosyal medya hesabından retweet etti.
Pekin yönetimi, tatbikat bölgelerine herhangi bir yabancı uçak veya geminin girmemesini istiyor.
ABD: YANIT VERMEYECEĞİZ
ABD ordusu ise Tayvan’ın etrafına dört savaş gemisi yolladı. Söz konusu araçlardan biri, uçak gemisi USS Ronald Reagan. Bölgede Amerikan savaş uçakları da bulunuyor.
Beyaz Saray sözcüsü John Kirby, Çin’in askeri yanıtının sürpriz olmadığını belirtip “ABD Çin’e karşılık vermeyecek. Yalnızca izleyeceğiz” dedi.
EKONOMİK AMBARGO
Çin’in Tayvan’a tepkisi, yalnızca askeri değil. Pekin, Çarşamba günü ada ülkesine yönelik yeni ihracat yasakları açıkladı. Tayvan’dan limon, iki çeşit balık ve kum ithalatı yasaklandı.
Tayvan’ın tam karşısında yer alan Çin şehri Fujian. Fujian plajlarında bir gün önce Çin tankları yürümüştü, Çarşamba günü ise bir gelin düğün fotoğrafı için poz veriyor.
Tayvan, ihracatının yüzde 30’una yakınını en büyük ticaret ortağı olan Çin ile gerçekleştiriyor.
SOSYAL MEDYA YANIYOR
Çin’in devasa sosyal medya platformu Weibo’da Tayvan ve Nancy Pelosi bir numarada. Çin’in Twitter’ındaki popüler başlıklardan biri, Çin ordusunun Tayvan etrafındaki tatbikatı. Söz konusu başlık yaklaşık 2 milyar kez görüntülenmiş durumda. Tayvan’da bir grup Çin taraftarının Pelosi’yi protesto etmesi ise 1,3 milyardan daha fazla görüntülendi.
Çin’in Tayvan’a sattığı doğal kumun ihracının askıya alınmasını isteyenler ise, 850 milyon kez paylaşım yaptı.
Çinlilerin çoğu, Pelosi’nin ziyaretine öfkelerini yansıtıyor. BBC, sosyal medyanın sıkı şekilde kontrol altında tutulduğu Çin’de Pelosi’nin uçağı havadayken Weibo’ya erişimin kesildiğini ve Çarşamba sabahı yeniden izin verildiğini bildirdi.
Weibo’ya Pazartesi gününden bu yana Tayvan’da erişilemiyor.
180 KİLOMETRELİK BOĞAZ AYIRIYOR
Yeryüzünün en tehlikeli noktası olarak tanımlanan Tayvan Boğazı, Çin’le Tayvan’ı birbirinden ayırıyor. Boğazın genişliği ise, 180 kilometre. 1949 yılında Çin iç savaşı sırasında, komünistlere yenilen milliyetçiler, Tayvan adasına kaçmışlardı.
Çin’de 2005 yılında Ulusal Halk Kongresi’nin yıllık toplantısında, Tayvan’ın bağımsızlığına karşı gündeme alınan yasa tasarısı oybirliğiyle kabul edilmişti. Söz konusu yasa, resmi olarak bağımsızlık ilan etmesi halinde Tayvan’a karşı askeri güç kullanılmasını öngörüyor.
Çin Tayvan’ı bir gün anakara ile bir araya gelecek bir eyaleti olarak görse de, birçok Tayvanlı ülkelerinin bağımsız olduğunu savunuyor. Çin ayrıca uluslararası alanda tecrit etmeye çalıştığı Tayvan’la, diplomatik ilişkileri olan az sayıdaki ülkeye de baskı uyguluyor.
Pekin yönetimi 2019’un başında Tayvan’ın bağımsızlığının bir felaket olacağını duyurmuş, Xi Jinping ada ülkesine saldırabileceklerini söylemişti:
“Tayvan’daki herkes, bağımsızlığın, büyük bir felaket olacağını anlamalıdır. Ayrılıkçı herhangi bir adıma izin vermeyeceğiz. Kuvvet kullanmamak noktasında bir söz vermeyeceğimiz gibi, tüm gerekli adımları atmak konusunda da hakkımızı saklı tutacağız.”
Tayvan’ın en önemli müttefiki ise, ABD. Washington, Nisan ve Mayıs 2019’da Çin’in muhalefetine rağmen Tayvan Boğazı’na savaş gemileri gönderdi. ABD Tayvan’la diplomatik ilişkisi kurmasa da çeşitli anlaşmalar gereği Tayvan’ı koruma altında tutuyor ve bu ülkeye silah satıyor. Pentagon’un açıkladığı verilere göre, son 10 yılda Tayvan’a 15 milyar dolardan fazla silah satışı yapıldı.
